Jacob Jan Dogterom wil wind- en zonne-energie omzetten in waterstof om te gebruiken als brandstof, warmtebron en energiedrager. Zo wil hij het bedrijf energieneutraal maken.
Samen met LTO Noord en een netwerk van specialisten is jaren gerekend aan de diverse modellen.
In de zomerserie van 2022 gaan medewerkers van LTO Noord in gesprek met leden op hun bedrijf. In deze derde aflevering gaat Erwin Haveman, programmamanager Duurzame Energie, op bezoek bij Jacob Jan Dogterom. Met zijn broer Paul, zoon Jasper en neef Ivan runt Dogterom een akkerbouw- en een bloembollenbedrijf in het Zuid-Hollandse Oude-Tonge. Dogterom en Haveman bespreken de ambities in het programma om het bedrijf energieneutraal te maken met waterstof geproduceerd uit zon en wind.
Dogterom en Haveman lopen naar een perceel suikerbieten direct achter het bedrijf. Daar staan de zelfontwikkelde verrijdbare zonnepanelen opgesteld, die al veel aandacht trokken, zoals van landbouwminister Henk Staghouwer. Het is een van de concrete uitkomsten van de intensieve samenwerking tussen de agrarisch ondernemer en de programmamanager. En ook vandaag zijn er geïnteresseerde nieuwe partners die het systeem met de machinebouwer nog eens nader willen inspecteren.
De agrariër ziet het tevreden aan. ‘Dit soort innovaties zijn een kwestie van durven en doorzetten. Dat is gelukt, mede ook dankzij Erwin, die heel bevlogen is en niet van opgeven wil weten. Als hij doorgaat, doe ik dat ook. En andersom.’
Eerder in de vergaderruimte bleek de klik al tussen de twee. Haveman: ‘Jacob Jan durft zijn nek uit te steken. Dit soort innovaties kunnen de sector echt verder helpen. Daarom steken we daar als LTO ook veel tijd en energie in.’
Gedurende het gesprek valt geregeld de term ‘belangenbehartiging nieuwe stijl’. Om echt stappen vooruit te kunnen zetten, volstaan toekomstvisies en onderzoeksrapporten niet. ‘Ons staat helder voor ogen wat we willen. Daarmee gaan we aan de slag. Gewoon door het te doen. Onderweg komen we allerlei hobbels tegen, maar met ons sterke netwerk lukt het elke keer om die te nemen. Erwin heeft daarin een duidelijke verbindende en aanjagende rol’, legt Dogterom uit. ‘Zo ontwerpen we het beleid dat hiervoor nodig is.’
Haveman vult aan: ‘En we zijn als LTO onafhankelijk. Daarmee bedoel ik dat we niet met commerciële intenties zijn ingestapt. Het gaat ons om het collectieve belang voor de hele sector. We zetten hier een showcase op, waar elke ondernemer die het maar wil ook zijn voordeel uit kan halen.’
De eerste aanzet voor het initiatief kwam van gemeente Goeree-Overflakkee met een verkenning van de kansen voor waterstof op het eiland. Later haakte ook de Hoeksche Waard aan, waar akkerbouwbedrijf Van den Hoek als onderzoekslocatie dient. Dogterom: ‘Erwin schoof al in een vroeg stadium aan om namens LTO mee te denken. Gaandeweg is het projectteam vaker van samenstelling gewijzigd, maar zijn inbreng is verder gegroeid.’
Haveman geeft aan dat ze bij wijze van spreken zijn begonnen met een berekening van een businesscase op een bierviltje. ‘Die hebben we vervolgens uitgebreid in een Excel-bestand met een groeiend aantal sheets. De basiskennis hebben we opgedaan met onze zon- en windprojecten. Uiteraard gaat de waterstofcase nog veel verder, maar in ons netwerk zijn specialisten aangehaakt die het verder hebben doorgerekend.’
Dogterom merkt op dat het programma niet louter een kwestie is van het benutten van technische en innovatieve kennis. ‘Ook op juridisch vlak en in de contacten met overheden is het van belang dat direct betrokkenen hun nek durven uitsteken. Want doordat we zover vooruitlopen, is er nog heel veel niet geregeld. We zijn ervan overtuigd dat we daar alleen maar achter komen door het te doen.’
Inmiddels is er een goed beeld van wat er financieel nodig is om de installatie op beide bedrijven te bouwen. ‘Er zijn subsidieaanvragen ingediend, waarover binnenkort besluiten worden genomen,’ vertelt Dogterom. ‘Ten aanzien van de vergunning moeten nog wel plooien worden gladgestreken.’
Volgens Haveman is de kracht van de aanpak dat overheden actief zijn aangehaakt. ‘We hebben korte lijnen met ministeries, provincie en gemeenten. Voor hen is deze manier van werken ook nieuw. Gelukkig werkt iedereen graag mee, omdat ze al langer worstelen met het vraagstuk hoe ze dit soort innovatieve ontwikkelingen beter kunnen stimuleren. Doordat we het ondernemerschap centraal stellen, komen daar voor hen ook bruikbare nieuwe inzichten uit voort.’
De programmamanager ziet zijn betrokkenheid daarom als een investering voor de hele sector. ‘Deze showcases zijn straks voorbeelden voor ondernemers die ook meer met duurzame energie willen doen. We doen veel nieuwe kennis en ervaring op, ook qua relaties in het lobbywerk. Daarmee maken we onze belangenbehartiging robuuster en concreter.’
Gedurende het traject, dat nu ruim drie jaar loopt, bekennen Dogterom en Haveman allebei weleens aan stoppen te hebben gedacht. ‘Maar nooit tegelijk’, lacht de eerste. ‘Altijd zag de ander nog een opening, als de voortgang helemaal vast leek te lopen. Die wisselwerking is goud waard. Ik vind dat een voorbeeld van moderne belangenbehartiging. Die houdt niet op bij het bepalen van een visie, maar gaat verder door ook de koers ernaartoe actief uit te stippelen.’