Op 5 december 2023 maakte demissionair minister Adema de aanwijzing van de met Nutriënten Verontreinigde (NV) gebieden bekend. Deze aanwijzing kwam op een onacceptabel laat moment.
LTO heeft daarnaast grote bezwaren tegen de uitwerking van de NV-gebieden.
Bijzonder kwalijk is dat dit nieuwe beleid gebaseerd is op gegevens over nutriëntbelasting op grond- en oppervlaktewater die inmiddels dertien jaar oud zijn. Terwijl er sinds 2010 door de landbouw grote stappen gezet zijn om de uit- en afspoeling van nutriënten terug te dringen. Maar die inspanningen worden niet meegenomen.
De aanwijzing van NV-gebieden door Nederland komt voort uit de derogatiebeschikking die in september 2022 is gepubliceerd. Deze aanvullende voorwaarde is gesteld omdat de EC van mening is dat de lidstaat Nederland onvoldoende voortgang maakt bij het verbeteren van de waterkwaliteit, zowel van het grond- als oppervlaktewater. In deze NV-gebieden wordt de derogatie sneller afgebouwd en gelden voor derogatie-deelnemers aanvullende maatregelen (vanggewasverplichting na maïsteelt en voorwaarden voor scheuren van grasland). Bovendien zal de totale stikstofgebruiksnorm stapsgewijs voor alle teelten verlaagd worden naar minus 20% per 2025 (ten opzichte van november 2021). Vooral deze laatste eis heeft een enorme impact voor de gehele landbouw.
Daarom zet LTO in op:
LTO is dan ook van mening dat het kortzichtig is van LNV en de EC om alleen te sturen op korting van gebruiksnormen. Wanneer dit de opbrengsten verlaagd zal het een averechts effect hebben op de waterkwaliteit. Dit beleid wordt al jarenlang gevoerd en blijkt niet succesvol te zijn. Nu blijft de overheid aan dezelfde knoppen uit het verleden draaien, terwijl succes waarschijnlijk uitblijft. Het zou daarom ook beter zijn om doelgericht op basis van het vakmanschap van de landbouwer te sturen, zoals met de Maatwerkaanpak ook wordt nagestreefd. Dit betekent effectief beleid met de meest zinnige maatregel op de juiste plek.