In de rubriek ‘Wij van LTO Noord vijf jaar later’ kijken we hoe het gaat met leden van de vereniging die vijf jaar geleden zijn geïnterviewd voor de rubriek ‘Wij van LTO Noord’ in Nieuwe Oogst.
In 2014, iets langer dan vijf jaar geleden, interviewde Nieuwe Oogst Eva Rademaker voor de rubriek ‘Wij van LTO Noord’. Toen werd het verbrede bedrijf uitgeoefend door Rademaker en haar man Roland, haar ouders en drie van haar vier zussen. Twee zussen stapten de afgelopen jaren uit het bedrijf. Anno 2021 is zus Iris verantwoordelijk voor de manege en de pensionstalling van de paarden. Eva en Roland runnen het melkveebedrijf, de kaasmakerij en de kaaswinkel, haar ouders de zaal en de appartementen. Met haar ouders, zus en man vormt Rademaker een vof. ‘We zijn gegroeid in de paarden en zijn meer kilo’s kaas gaan maken’, blikt Rademaker terug. ‘Onze kazen gaan, naast de verkoop in de eigen winkel, via de Groene Hart Coöperatie onder andere naar Hoogvliet supermarkten. We gaan voor optimaliseren; hoe kunnen we meer geld overhouden van wat we al doen.’ Het aantal koeien ligt net als in 2014 op zestig. ‘We kunnen op deze locatie niet groeien in melkvee’, zegt de ondernemer. ‘Maar dat is ook nooit ons doel geweest, ook niet van onze ouders.’
Zestig paarden en pony’s
Haar ouders begonnen dertig jaar geleden met één paard. Nu omvat de manege met pensionstal meer dan zestig paarden en pony’s. ‘Wij onderscheiden ons met de innovatieve bewegingsstal, waarbij de paarden 24 uur per dag buiten in de groep worden gehouden’, aldus Rademaker. ‘We creëren voor de paarden een natuurlijke omgeving, voor klanten reden om voor onze stalling te kiezen.’ De koeien worden sinds november gemolken in de melkrobot. ‘Ik melk graag. Dat deden Roland en ik altijd samen’, zegt de melkveehouder. ‘Maar de robot geeft ons nu de ruimte om andere keuzes te maken. Ik zie overal kansen, mijn hoofd staat nooit stil, ik heb 10 miljoen ideeën op een dag.’ Zo werden onlangs een melktap en een kaasautomaat geplaatst. ‘Dat loopt goed en levert weer nieuwe klanten op’, is de ervaring van Rademaker.
Educatiecentrum
Achter op het erf verrijst een nieuwe kaasmakerij waar nog volop aan wordt gebouwd. ‘Bovenin komt het educatiecentrum’, wijst Rademaker. ‘Zo gauw als de coronaregels het toelaten, starten we weer met de Boerderijschool waar we in 2019 mee zijn begonnen.’ Groepen van de basisschool krijgen in de Boerderijschool vijftien tot twintig keer in een jaar les op de boerderij. Ook ontvangt Rademaker jaarlijks veertig schoolklassen voor een rondleiding. ‘Het is belangrijk dat de nieuwe generatie weet waar voedsel vandaan komt’, aldus de gedreven ondernemer. Het geeft Rademaker energie om met de educatietak ‘iets voor de samenleving te betekenen’. ‘Boeren willen sowieso iets voor de samenleving betekenen, anders ga je niet boeren. Maar het moet wel geld opleveren én plezier.’ Daarin mist ze waardering voor het boeren vanuit de overheid. ‘De overheid moet opstaan en zeggen dat zij het werk van boeren belangrijk vindt en dat wij goed bezig zijn. En dat de overheid daar dan ook naar gaat handelen.’ Haar man werkte eerder volledig en nu op projectbasis buitenshuis. ‘Het is één bedrijf, maar Roland en ik moeten onze eigen broek ophouden, zoals Iris dat moet voor de paardentak’, legt Rademaker uit. ‘Rolands werk buiten de deur maakt het voor ons mogelijk om onze dromen op het bedrijf waar te maken. Die drive is heel sterk. We willen graag boeren.’ Wat zijn de plannen voor de komende vijf tot tien jaar? Rademaker: ‘We blijven de takken in het bedrijf verder optimaliseren. Ik hoop dat ik over tien jaar kan zeggen dat we fijn hebben geboerd en hebben kunnen genieten van ons gezin, met onze kinderen die nu in de leeftijd zijn van 6 tot 12 jaar.’ Samen sta je sterk, vanuit die mening was en is Rademaker lid van LTO Noord. ‘Ik geloof in de organisatie LTO Noord. Door de verbreding zijn we ook lid van andere organisaties. In totaal betalen we 5.000 tot 6.000 euro aan lidmaatschappen. Dat is best veel geld.’
Appgroep
De communicatie van LTO Noord mocht wel wat beter, vond de kaasmaker in 2014. ‘Dat is gelukt. Als ik kijk naar de appgroep van de afdeling, daar haal ik veel informatie uit.’ LTO behaalt volgens Rademaker de nodige resultaten voor boeren en tuinders, maar dat is volgens haar niet altijd even zichtbaar. ‘Je weet bij veel items niet hoe het was gelopen als LTO er niet bij was geweest. Ik denk dat LTO veel kennis in huis heeft en op veel fronten actief is. Dat moeten we koesteren. Eigenlijk moet het lidmaatschap van LTO geen keus zijn. We zouden met alle boeren en tuinders lid moeten zijn van één belangenbehartiger.’
