Een tijdje geleden was ik bij een collega-boer en tevens afdelingsvoorzitter op werkbezoek met een Kamerlid en een aantal Statenleden.

Doel was hen te laten zien, horen en ervaren dat de boeren en tuinders met praktische oplossingen aan de slag willen om uit de stikstofimpasse te komen. Wij benadrukten bij de politici dat daar wel wat voor nodig is. Een probleem kan alleen worden opgelost als iedereen zich ook echt wil richten op het werkelijke doel dat wordt nagestreefd.

Te vaak wordt het middel dat dient om een doel te halen als doel op zich gezien. Dat wordt versterkt, omdat in afspraken of wet- en regelgeving het middel dikwijls wordt opgenomen. Ter illustratie: in de Klimaatwet staat dat in Nederland in 2050 95 procent minder CO2 mag worden uitgestoten dan in 1990. Het echte doel is niet dat Nederland 95 procent CO2 moet reduceren, maar dat de aarde moet worden beschermd tegen de gevolgen van een verdere opwarming. 

Met dat in het achterhoofd begreep ik de boer maar al te goed toen hij tegen de politici zei dat er in zijn algemeenheid veel meer naar de geest dan naar de letter van de wet moet worden gehandeld. Terecht reageerde de politicus in kwestie dat de wet eigenlijk zo in elkaar moet zitten dat er geen discussie over interpretatie mogelijk is. Ik moest hieraan denken toen ik deze week een uitspraak van de rechter zag. Die oordeelde dat er voor de inzet van gewasbeschermingsmiddelen in de nabijheid van Natura 2000-gebieden een vergunning binnen de Wet natuurbescherming vereist is. 

Wat mij betreft slaat de rechtspraak hier juist door in het handelen naar een ‘eigen geest’ van de wet. Waarvoor hebben wij nog wetenschappelijke instituten, colleges en toetsingscommissies die op basis van wetenschappelijk onderzoek uitspraken doen? Wat hier gebeurt is dat de rechtbank in zijn uitspraak alles baseert op het voorzorgsbeginsel en de bewijslast omdraait en doortrekt in het extreme. Wat ons betreft een volstrekt verkeerde interpretatie van de geest van de wet. Onze inzet is dat politiek op basis van wetenschap de rechter tot goede uitspraken laat komen. 

Dirk Bruins

Voorzitter LTO Noord