Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij
Gelukkig hoeven we niet helemaal bij het begin te beginnen. De grootste agrarische sector van Gelderland, de melkveehouderij, is al jaren bezig met het ontwikkelen van een monitoringssysteem om hun bijdragen aan kringlooplandbouw en biodiversiteit te monitoren. Hiervoor is de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij ontwikkeld. Er zijn Kritisch Prestatie Indicatoren (KPI’s) geselecteerd, die samen een indruk geven van de staat van natuur op het boerenland. Omdat deze set ontwikkeld is in samenspraak met een groot aantal organisaties en breed gedragen wordt, hebben we besloten om in Gelderland dezelfde strategie te volgen.
Figuur 1. De indicatoren uit de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij. Meer informatie hierover vind je op: www.biodiversiteitsmonitormelkveehouderij.nl
De meeste van deze indicatoren (de eerste vijf in de bovenstaande afbeelding) worden geregistreerd in de Kringloopwijzer. Daarom gaan we melkveehouders in Gelderland benaderen om te vragen of we deze data mogen gebruiken voor ons project. Met behulp van data van het ANLb (agrarisch natuur- en landschapsbeheer) wordt inzicht in de andere twee indicatoren gegeven. We zijn ons ervan bewust dat er meer inspanningen plaatsvinden op het gebied van natuur- en landschapsbeheer en kruidenrijk grasland dan er in het ANLB geregistreerd worden, maar deze worden helaas niet geregistreerd.
Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw in ontwikkeling
De tweede sector in Gelderland is de akkerbouw. Hier is men wat betreft monitoring nog niet zo ver als de melkveehouderij, maar dit is snel aan het veranderen. Ook binnen de akkerbouw is de ambitie gesteld om een biodiversiteitsmonitor te ontwikkelen. Er zijn een aantal (voorlopige) KPI’s geselecteerd, die weergegeven staan in de onderstaande afbeelding.
Figuur 2. De voorlopige indicatoren uit de Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw. Meer informatie hierover vind je op: https://www.bo-akkerbouw.nl/kennis-en-innovatie/pps-biodiversiteitsmonitor-akkerbouw
In Gelderland doen wij ons best om data over zoveel mogelijk van deze indicatoren te verzamelen. Dat valt nog niet mee. Er is op dit moment geen programma waar deze data centraal geregistreerd wordt. Sterker nog, een deel van deze data wordt helemaal nergens geregistreerd. We starten met de indicatoren waar we iets over kunnen zeggen op basis van de gecombineerde opgave, namelijk het percentage rustgewassen en de index gewasdiversiteit. Over het percentage natuur- en landschapsbeheer zijn we in gesprek met de agrarisch collectieven. Voor de overige indicatoren zijn we op zoek naar data.
KPI’s trekken de aandacht
Wij zijn niet de enige die op zoek is naar indicatoren om natuurinclusieve landbouw te monitoren. Overal in het land worden hier oplossingen voor gezocht. Op initiatief van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is er een werkgroep opgericht bestaande uit onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR), het Louis Bolk Instituut en Boerenverstand. Zij hebben de opdracht gekregen een sluitende set KPI’s te ontwikkelen. Anne van Doorn (WUR) is projectleider en is in een adviserende rol ook aangesloten bij de werkgroep van het Platform natuurinclusieve landbouw, zodat we goed kunnen aansluiten bij landelijke ontwikkelingen.
Over dit project
Met het platform Natuurinclusieve landbouw Gelderland worden de belangrijke eerste stappen gezet naar een brede natuurinclusieve beweging in de Gelderse landbouw. Samen werken we aan een vitaal Gelders platteland, biodiversiteitsherstel en kringlooplandbouw. Gelderse partners hebben met elkaar een Actieplan Natuurinclusieve landbouw Gelderland opgesteld (maart 2019) en een samenwerkingsovereenkomst gesloten om dit plan uit te voeren (juli 2020). De 20 partners zijn agrarische organisaties, terreinbeheerders, natuurorganisaties, lokale stichtingen en overheden. De ambities uit het Actieplan zijn eind 2020 vertaald naar een uitvoeringsprogramma, waarin de komende vier jaar ongeveer 23 projecten zullen worden uitgevoerd. Wij zijn trekker van drie van deze projecten: Beleid & Regelgeving, Monitoring en Verdienmodellen.
