Met Pinksteren was er tijd om met de motor een paar dagen eropuit te gaan. De reis ging via het Vechtdal naar een camping in het grensgebied met Duitsland. De volgende dag via een noordelijke route in Drenthe terug naar Friesland.

Een rit op de motor werkt blikverruimend. Je ziet en ruikt het vers gemaaide gras en de grond waarin de aardappels en mais opkomen. Alles ziet er fris en groen uit, de bomen komen mooi in het blad en de noordoostenwind zorgt voor enorme vergezichten met een prachtige zonsondergang. Je ruikt de geur van het boerenerf. Wat duidelijk is te zien, is de diversiteit aan bedrijven. In sommige gebieden staan moderne veestallen, op andere plekken staan verouderde gebouwen. Soms nog in gebruik, soms al beëindigd. In het grensgebied aan de Duitse kant staan opvallend veel nieuwe pluimvee- en varkensbedrijven met enorme luchtkokers op het dak. Blijkbaar hebben deze bedrijven minder last van de natuurwetgeving dan hun Nederlandse collega’s.

De rit door Drenthe naar Friesland laat een vergelijkbare diversiteit zien. We rijden langs moderne en oudere bedrijven. Ook langs leegstaande nieuwe, moderne melkveebedrijven waarvan de grond is omgezet naar akkerbouw. Al rijdend vraag ik mij af: hoe zal dit gebied er over tien jaar uitzien?

Ondernemers gaan een keuze maken. Stilstaan is geen optie. Diegenen die in het verleden stilstonden zijn waarschijnlijk nu geen boer meer. Toch is kiezen ingewikkeld. Vanuit Den Haag staat een transitiefonds van 24 miljard tot beschikking met een aantal opties: innoveren, verplaatsen, extensiveren of stoppen. Elke optie kent een risico. Ze kosten allemaal geld op de korte termijn en scheppen onzekerheid wat betreft de continuïteit voor de lange termijn. Misschien moeten beleidsmakers zich afvragen of de huidige druk wel de gewenste versnelling gaat brengen. Een ondernemer kiest zelf wanneer hij gaat remmen of gas gaat geven. Ik hoop nog lang te toeren in een mooi landschap met sterke toekomstgerichte bedrijven.