Met namen als Veil Wiefke, Kapitein Jonker en Whisky Numero 13 verovert akkerbouwer Jaap Nieboer uit het Groningse Veendam de regionale markt voor gedistilleerd. Van korrel tot borrel is het devies.

Nieboer (43) nam in 2014 het veenkoloniaal akkerbouwbedrijf over van zijn ouders Roelie en Ina. Opgeleid als technisch planoloog aan de Rijksuniversiteit Groningen zag hij zichzelf toch niet iedere week vijftig uur achter een computerbeeldscherm zitten om een bijdrage te leveren aan het inrichten van infrastructuur of bouwprojecten.

Het 40 hectare grote akkerbouwbedrijf aan de Ommelanderwijk in Veendam met een traditioneel bouwplan bleek niet groot genoeg om een volledige boterham voor Nieboer en zijn gezin op te brengen. Dat zegt hij, gezeten aan de eettafel van de ouderlijke boerderij waar zij zich binnenkort zelf gaan vestigen. 'Je kunt leuke dingen doen met zo'n bedrijf en kansen grijpen, maar met dit bedrijf krijg ik de week niet vol. Ik werk er daarom 28 uur buitenshuis bij als kavelruilcoördinator. Ik vind de combinatie van in loondienst zijn, de omgang daar met collega's en het werk als vrije ondernemer op de boerderij prettig.'

Nieuwe technieken
Met de bedrijfsovername werden nieuwe technieken geïntroduceerd op het bedrijf, zoals gps-bespuiting, plaatsspecifiek bemesten en niet-kerende grondbewerking. 'Mijn vader had het bedrijf prima achtergelaten, de grond was tiptop in orde. Maar er waren kostenbesparingen mogelijk. Als deeltijdboer wil je het zo efficiënt mogelijk doen', licht de akkerbouwer toe.

Schoonvader en zwager
Zijn schoonvader Arend van Nieuwland zette Nieland op het spoor gezet van de productie van whisky. 'Hij heeft verstand van het destillatieproces. Samen met hem en mijn zwager Arend junior heb ik een bedrijfsplan geschreven en een aparte bv opgericht waar we gedrieën eigenaar van zijn.' Nieboer brengt de grondstoffen in en verzorgt de marketing, zijn compagnons brengen de kennis en de arbeid in.

Het concept van Wieke Distillers, vernoemd naar de dertiende ontginningswijk waar het aan ligt, speelt in op de toenemende interesse onder consumenten in zowel ambachtelijke dranken – denk aan de populaire craftbieren – als in producten die geheel afkomstig zijn uit de directe omgeving. 'Wij kiezen er daarom bewust voor om het eigen brouwgerst te laten mouten, al is dat flink wat duurder dan het inkopen van gemout graan uit grotere partijen.'

Lange adem
Het drietal doet verder alles zoveel mogelijk zelf; van het stoken en lageren van de drie dranken die zij maken – gin, whisky en rum – tot het bottelen, etiketteren en vermarkten. Voor dat laatste gaat nu alleen de gin de deur uit omdat de rum en whisky eerst op vaten moeten rijpen. Nieboer: 'Je moet een lange adem hebben als destilleerder, zeker drie jaar voor whisky. Pas dan blijkt of het product is gelukt.' Wat dat betreft is het niet veel anders dan boeren, merkt hij droogjes op. 'Je stopt er in het begin iets in in de hoop dat er later wat meer uit komt.'

Het bedrijf staat nog aan het begin van het productieproces. Er zijn drie ultramoderne ketels aangeschaft, de eerste eikenhouten vaten zijn gevuld en te rijpen gelegd en er wordt voorzichtig gewerkt aan promotie voor de drie dranken die het bedrijf maakt. 'Eerst de gin en daarna de rum is om het gat op te vullen als je kosten maakt, maar nog geen whisky kunt afzetten', legt de ondernemer uit.

Veel belangstelling
Marketing is voor de drie compagnons nieuw, maar lijkt de kleinste hobbel op te leveren. 'De belangstelling is overweldigend. Na wat publiciteit en nieuwsbrieven verzenden kwamen whiskyclubs uit de buurt hier meteen kijken', zegt Nieboer.

De drie ondernemers hebben ook een concept gelanceerd waarbij afnemers een eigen vaatje kunnen laten afvullen of deelnemen in een groter vat gedestilleerd. Via lokale slijters en horeca denkt Nieboer verder een groot deel van de circa 3.500 liter af te zetten van de whisky die het bedrijf jaarlijks wil produceren uit ongeveer 10 ton brouwgerst.

Geen geheimen
Nieboer is vol lof over de contacten die hij opbouwde met medestokers in het land. 'Ze staan ons met raad en daad bij. We zijn ook geen concurrenten, maar allemaal op zoek naar de beste whisky. Wijzelf hebben ook geen geheimen. Je kunt bij ons alles bekijken en navragen.'

Een stokerij als tweede tak kan een oplossing zijn voor akkerbouwbedrijven in het licht van het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn, stelt de boer en stoker tot slot. 'Als de een-op-twee teelt niet meer mag, moet je toch met een alternatief komen. Je mist dan namelijk ook een derde van je omzet. Je kunt dan een ruimer bouwplan opzetten met meer granen, die via de gedistilleerde dranken meer opleveren. Al is dat de laatste dagen ook maar de vraag.'