Twee jaar lang wordt rond het Natura 2000-gebied Lieftinghsbroek de hoeveelheid stikstof en ammoniak gemeten. Aan de meetpilot doen ook boeren mee en wordt ondersteund door LTO Noord.
Rond het natuurgebied staan nu twintig meetkastjes die kunnen meten op welke momenten de stikstofconcentratie in de lucht naar boven afwijkt. Met deze sensoren krijg je direct in beeld wanneer de lucht extra stikstof bevat. Dat is namelijk niet continu zo. Voorheen werd de stikstofneerslag op het gebied al gemeten, onder andere via een meetstation van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Het is de eerste keer dat dit in Nederland ingezet wordt en daarmee uniek in Nederland. LTO Noord-regiobestuurder Wietse Duursma: “Dit is een kleinschalige pilot dat echt vanuit de verschillende partijen rondom Lieftinghsbroek is ontstaan. Dus van onderop en met een positieve insteek. Er wordt vanuit realtime metingen bekeken waar en hoe de stikstof vrij komt en wat er mee rondom het Lieftinghsbroek gebeurt. De metingen geven daarmee inzicht en bieden aanknopingspunten voor gerichte maatregelen om de emissie te beperken. Belangrijk is dat er met draagvlak vanuit de gemeenschap gekeken wordt naar wat wel kan.”
Boeren zijn ontzettend gemotiveerd om mee te doen. Je kunt op de sensor zien of er al of niet ammoniak uitslaat wanneer je met mest bezig bent. Onderzoekcoördinator Martin Scholten: “Het gaat uiteindelijk om mestmanagement: hoe rij ik de mest uit?, hoe bewaar ik mijn mest? Als we zorgvuldiger met mest omgaan, dan kunnen we emissies reduceren en de mest gebruiken als ammoniakarme kringloopgrondstof voor bemesting.' Daarmee verwijst Scholten onder meer naar snelle scheiding van mest, of het vergisten van de mest waarbij het restproduct 'digestaat' dienst kan doen als kunstmestvervanger.
In de pilot Lieftinghsbroek staat meten dus centraal om te komen tot lokale oplossingen. De resultaten worden verwerkt in een advies van de Adviescommissie het Liefstinghsbroek. Die werkt in opdracht van provincie Groningen aan een voorstel om de natuurkwaliteit van het Natura 2000-gebied te versterken en tegelijkertijd perspectief te bieden aan de landbouw. Dit kan als voorbeeld dienen voor de gebiedsaanpak rondom andere Natura 2000-gebieden in Nederland.
De meetpilot is een samenwerking van LTO Noord, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, het waterschap, twee gemeenten en de provincie Groningen.