Laten we beginnen een misverstand uit de weg te ruimen. Een zoete aardappel is geen aardappel. Geeneens familie van. ‘Het is een bataat, een plant uit de windefamilie’, legt Thijs Koenraadt uit het Flevolandse Espel uit.
Koenraadt kan het weten, want hij is een van de weinige telers van dit gewas in Nederland. Dat doet hij samen met zijn familie zo innovatief dat hij onlangs de prijs voor Agrarische Vernieuwer kreeg uitgereikt namens LTO Noord-afdeling Noordoostpolder. Dat Maatschap Koenraadt, bestaande uit moeder Annet, vader Harry en zonen Joris (37) en Thijs (27), de titel mag dragen, danken zij aan hun avontuur dat zes jaar geleden begon.
‘We teelden altijd winterpenen, maar die kwaliteit werd steeds minder. Dus zochten we iets anders. Een klasgenoot van mij zei dat ik eens zoete aardappel moest proberen. Hij had 180 plantjes en we hebben er ieder 90 geplant. Hij stopte na een jaar, wij gingen door’, zegt de akkerbouwer.
Dat doorgaan heeft na zes jaar grootse vormen aangenomen. De 90 plantjes zijn er nu 1,2 miljoen, aangeplant op 30 hectare grond. ‘Maar we zijn nog niet waar we willen zijn. Als je er geld mee wilt verdienen, dan moet echt alles kloppen’, benadrukt Koenraadt.
Ho, even terug. Na zes jaar wordt er nog geen geld verdiend? ‘Zie het als zes jaar leergeld. Elke keer pas je iets aan. Zoals de grondbewerking, bemesting, het type plantgoed, de manier van bewaren, rooien of wassen.’
Het hoort volgens de akkerbouwer bij het ondernemerschap. Net als de deels mislukte oogst van vorig jaar. ‘Door het natte weer hebben we 12 hectare niet kunnen rooien. Daarom proberen we nu een ander type plantgoed, wijder uit elkaar, zodat ze eerder grover zijn en we dus eerder kunnen rooien.’ Bovendien wordt niet op één paard gegokt. Op de overige 135 hectare teeltgrond staan pootaardappelen, suikerbieten, uien en tarwe.
Om het gewas tot een goed eindproduct te volbrengen, heeft de familie Koenraadt heel wat innovaties ingezet. ‘Samen met Blok Mechanisatie in Espel hebben we een rooier ontwikkeld. Een zoete aardappel is door de dunne schil kwetsbaarder en daar houdt deze machine rekening mee. Samen met MCR Machinery in Marknesse is een speciale waslijn tot stand gekomen. Water en lucht worden met elkaar vermengd en onder hoge druk over het gewas gespoten. De druppels zijn zo fijn dat ze de zoete aardappel niet beschadigen, maar wel goed en diep schoonmaken.’
Ook Vegniek in Emmeloord leverde een belangrijke bijdrage aan het productieproces met een kantelaar die de bakken met zoete aardappelen onder water kan kantelen. Weer gericht op het niet beschadigen van het gewas. De handel verloopt via Polderjongens met daarin ook broer Stefan Koenraadt (33).
Of alleen innovatie nog niet genoeg is, is duurzaamheid ook van belang. Nauwelijks gewasbeschermingsmiddelen en energie van een eigen windmolen en 1.200 zonnepanelen. Het is niet voor niets dat de prijs een eervolle plek in de kantine heeft.