Ruim 350 deelnemers volgden dinsdagavond 18 mei het webinar ‘Je familiebedrijf overdragen of stoppen: in gesprek over de emotionele en zakelijke kant’. Je kunt hem hier terugkijken.
Bij een bedrijfsovername komt veel kijken. Op fiscaal en juridisch gebied, maar zeker ook op emotioneel gebied. Helma Vermue en Ceciel Mentink, leden van de commissie Vrouw & Bedrijf, bevroegen tijdens het webinar agrarisch coach Wim van Uum en notaris Bep Bergman hierover.
Hoe kan het hele proces zo goed mogelijk doorlopen worden? Boeren en tuinders die in een overnametraject zitten of op de vooravond staan van dit proces, kregen praktische tips aangereikt.
Fije Visscher benadrukte als AB-lid het belang van het webinar. ‘Leden staan bij LTO Noord centraal, wij willen op dit vlak graag handreikingen aanbieden om het complexe proces van bedrijfsovername binnen het gezin goed te laten verlopen.’
Het webinar kun je hier terugkijken:
Agrarisch coach Wim van Uum vertelde hoe belangrijk het is dat alle gezinsleden betrokken zijn bij de gesprekken over bedrijfsovername of bedrijfsbeëindiging. Als procesbegeleider maakt hij het onbespreekbare besproken en geeft hier vervolgens handen en voeten aan. Een aantal tips kwamen voorbij zoals: neem de tijd voor gesprekken en plan bewust, openheid is belangrijk: zeg wat je ziet, hoort en voelt, luister naar elkaar zonder oordeel.
Wim stipt de rol van de vrouw aan: de vrouw is vaak initiator van de gesprekken. Ze treedt hierbij op de voorgrond, en pakt een voorzittersrol in het proces. Mede uit loyaliteitsgevoel om het gezin bij elkaar te houden. Ook niet-opvolgers worden in de gesprekken met de agrarisch coach betrokken; immers niet-opvolgers zijn ook psychologisch mede-eigenaar, dus betrokken.
En wat betekent het proces van bedrijfsovername voor een erfverlater? Wim geeft aan dat de agrariër er middenin staat: in zijn identiteit zijn zowel mens, beroep en bedrijf met elkaar verweven. Om de identiteit los te weken uit het bedrijf, is het nodig dat de opvolger steeds meer rollen, taken en verantwoordelijkheden krijgt en de bedrijfsverlater dit steeds meer uit handen geeft. Een gefaseerde afbouw is hierin erg belangrijk, met afspraken en afstemming onderling.
Bep Bergman vertelde wat er allemaal komt kijken bij de zakelijke kant van bedrijfsovername en bedrijfsbeëindiging. Welke zaken moet ik regelen en welke mogelijkheden zijn er? De notaris heeft een belangrijke, onafhankelijke positie. Samen met de familie moet er overeenstemming komen, waarbij de belangen van opvolger, ouders en kinderen goed in balans zijn.
Het belang van een actueel en herzien testament kwam naar voren, evenals oog voor de risico’s die de continuïteit van de onderneming raken zoals: bedrijfsvorm, fiscale wetswijziging, huwelijksvermogensrecht, erfrecht, tijdelijke of blijvende (wils)onbekwaamheid.
De rol van de vrouw kwam ook hier ter sprake, in het borgen van de positie van de vrouw in het bedrijf. De vrouw krijgt zelden een vergoeding. Maak het bespreekbaar, maak afspraken en leg dat vast. Zodat een vrouw bijvoorbeeld ook een vermogen kan opbouwen.
Kijkers stelden vragen aan beide sprekers. Deze zijn uitgewerkt in een Q&A, je vindt hem hier: Q&A webinar bedrijfsovername 18 mei 2021
Het is mogelijk om je aan te melden voor een (vrijblijvende) verdiepingsbijeenkomst. In een kleine setting met 8 tot 10 deelnemers ga je onderling in gesprek. Een agrarisch coach is aanwezig en gaat als gids in gesprek met de deelnemers. Heb je interesse? Aanmelden kan via: info@ltonoord.nl
De RVO-voucher-regeling ad EUR 1.500,- p.p., die 31 mei open gesteld wordt kan onder andere door de inzet van een BAS-gecertificeerde coach worden verzilverd.