Verduurzamen begint op het erf
Veel ondernemers nemen hun verantwoordelijkheid als het gaat om klimaat en toekomstbestendigheid. Ze investeren in zonnepanelen, gaan van het gas af, nemen elektrische voertuigen in gebruik of bouwen hun bedrijf verder uit met energiezuinige installaties. Deze elektrificatie van machines en transport is in opkomst:
In de akkerbouw neemt de elektrificatie toe, bijvoorbeeld met elektrische beregeningspompen en kleinere elektrische trekkers voor veldwerk.
In de fruitteelt worden steeds vaker elektrische trekkers ingezet, die stil, uitstootvrij en geschikt zijn voor de werkzaamheden in boomgaarden.
In de logistiek verschijnen elektrische vrachtwagens, die stil en schoon zijn, maar ook fors aan het net trekken bij het laden.
Al deze duurzame keuzes leiden tot een hogere elektriciteitsvraag, vaak met piekbelastingen die het net op het erf niet altijd aankan.
Netcongestie als blokkade voor groei
Veel bedrijven in de regio hebben te maken met netcongestie: het elektriciteitsnet is op bepaalde momenten overbelast, waardoor er geen of slechts beperkt extra vermogen beschikbaar is. Vooral bedrijven met een grootverbruikaansluiting lopen vast. Hun gecontracteerde vermogens zijn niet toereikend om piekverbruik van bijvoorbeeld koelingen, verpakkingslijnen, acculaadpunten of irrigatiesystemen tegelijk op te vangen. Daardoor dreigen verduurzamingsplannen stil te vallen – of worden investeringen uitgesteld, met alle gevolgen van dien.
Slim sturen achter de meter
Toch biedt ook de eigen aansluiting ruimte – mits die slim wordt benut. Met een energiebeheersysteem (EMS) kunnen ondernemers hun verbruik spreiden over de dag, pieken afvlakken en installaties op elkaar afstemmen. Denk aan een koelinstallatie die pas draait als de laadpaal van de elektrische heftruck is uitgeschakeld, of het starten van machines op momenten dat er veel eigen zonnestroom beschikbaar is. Dit noemen we slim sturen achter de meter.
Binnen het project Energiepolder Hoeksche Waard werken agrarische en niet-agrarische ondernemers uit Numansdorp en Klaaswaal samen om dat slim sturen ook collectief mogelijk te maken.
Individuele profielen, collectieve kracht
Wat het project bijzonder maakt, is dat het verder kijkt dan het individuele bedrijf. Elk bedrijf heeft een uniek energieprofiel:
Fruittelers en akkerbouwers hebben seizoensgebonden pieken, vaak overdag.
Logistieke bedrijven gebruiken juist veel stroom in de avond of nacht voor het laden van voertuigen of koelen van producten.
Techniekbedrijven hebben een constant baseload maar produceren ook zelf stroom met zonnepanelen.
Juist deze verschillen maken het aantrekkelijk om samen te werken. Door onderling energie te verhandelen of pieken te spreiden via een gedeeld contract, ontstaat er meer ruimte op het net – zonder dat er een graafmachine aan te pas komt.
Twee sporen: groepscontract en handelsplatform
Binnen het project zijn twee vormen van samenwerking uitgewerkt:
Groepscontract voor grootverbruikers
Bedrijven met een grootverbruikaansluiting kunnen samen één contract afsluiten. Ze delen dan niet alleen het gecontracteerde vermogen, maar kunnen ook flexvermogen aanbieden: als de een tijdelijk minder stroom nodig heeft, kan de ander die benutten. Dit verlaagt de kosten én vergroot de operationele ruimte.
Handelsplatform voor klein- en grootverbruikers
Via een digitaal platform kunnen bedrijven lokaal stroom verhandelen. Als een bedrijf zonnepanelen heeft en tijdelijk teruglevert, kan die stroom nu direct worden gebruikt door een ander lokaal bedrijf – tegen een aantrekkelijker tarief dan het reguliere teruglevertarief. Dat is goed voor zowel aanbieder als afnemer én ontlast het net.
Van data naar doen: advies op maat
LTO Noord heeft van alle deelnemers hun energieverbruik, opwek en toekomstplannen in kaart gebracht. Op basis van deze data zijn individuele adviesrapportages opgesteld die ondernemers inzicht geven in wat ze op hun eigen erf kunnen doen – én wat de voordelen zijn van deelname aan het collectief.
Daarnaast zijn er de afgelopen maanden meerdere bijeenkomsten georganiseerd in Numansdorp en Klaaswaal. Tijdens deze sessies deelden deelnemers hun ervaringen, vragen en ideeën met elkaar en met technische experts. Het onderwerp is complex, maar de trend is helder: het enthousiasme groeit.
Tijdens de laatste bijeenkomst op 12 juni 2025 bleek dat vrijwel alle deelnemers inmiddels willen aanhaken – via het groepscontract of het handelsplatform. Niet alleen om zelf verder te kunnen verduurzamen, maar ook uit het besef: samen komen we verder dan alleen.
Energie van het erf, kracht van het collectief
De Energiepolder Hoeksche Waard laat zien hoe lokaal ondernemerschap en slimme samenwerking een oplossing kunnen zijn voor grote systeemproblemen zoals netcongestie. Door collectief te denken, slim te sturen en onderling te handelen, ontstaat er ruimte voor innovatie – op het erf én in de regio.
Of het nu gaat om een elektrische trekker, een warmtepomp, of een laadpaal voor een vrachtwagen: het kan. Maar samen gaat het beter.
