Mart Brouwer de Koning (69) is meer dan vijftig jaar actief in de agrarische belangenbehartiging. De melkveehouder uit het Noord-Hollandse Heiloo zag in die periode veel veranderen, hoewel er ook veel bij het oude bleef. ‘Destijds waren mest en quota het onderwerp van gesprek en dat zijn ze nu nog steeds.’
Mart Brouwer de Koning nam zich al jong voor om voor zijn 65ste de dagelijkse leiding van het melkveebedrijf over te dragen. Voor zijn bestuurswerk had hij die deadline gesteld op 70 jaar. Beide voornemens zijn uitgekomen. Op 8 juni nam Brouwer de Koning afscheid als voorzitter van LTO Noord-afdeling Kennemerland-Zaanstreek. Zijn zonen Gijsbert en Wilco namen het bedrijf in 2017 over. ‘Beide jongens hebben mijn afwezigheid vaak opgevangen, zoals mijn vrouw Fia me altijd de ruimte gaf om me buitenshuis in te zetten.’
In 2017 verhuisde Brouwer de Koning naar een woonwijk aan de rand van Heiloo, waar hij meer zicht heeft op de koeien dan vanuit zijn voormalige woonhuis in boerderij Ter Coulster, midden in het bos. Twee ochtenden in de week melkt hij er nog. Hij is geen man om achter de geraniums te kruipen. Dit voorjaar is hij een nieuwe bestuursperiode aangegaan als CDA-raadslid in de gemeente Heiloo. ‘Ik zie dat serieus als een baan, met alle verantwoordelijkheden en verplichtingen die erbij horen. Ik doe dat met plezier. Ik heb altijd mijn bijdrage willen leveren aan de samenleving.’
‘Ik had al jong interesse in maatschappelijke onderwerpen en dan vooral in relatie tot de landbouw. Zo heb ik me aangesloten bij de Christelijke Plattelands Jongeren (CPJ), de jongerentak van de CBTB. Al vlot ging ik als afgevaardigde van onze afdeling Heerhugowaard en omstreken naar provinciale vergaderingen. De CPJ besteedde veel aandacht aan persoonlijke vorming. Zo heb ik cursussen gevolgd over vergaderen, debatteren en spreken in het openbaar. Dat heeft me veel gebracht.
‘Gaandeweg raakte ik intensiever betrokken bij het landelijk bestuur. Ik durf wel te stellen dat ik daar mijn eerste auto van heb bekostigd. We vergaderden veel in Amersfoort en ik reed sowieso het hele land door om allerlei andere bijeenkomsten bij te wonen. Ik had meer dan 100.000 kilometer op de teller. Met die reiskosten kon ik mijn eerste Fiat 127 terugbetalen. Haha. Vooral de contacten met andere jonge bestuurders elders in het land zijn waardevol geweest. Ik heb zo een mooi netwerk opgebouwd en nieuwe inzichten gekregen in de bedrijfsvoering van anderen.’
‘Het voelde voor mij meer als hobby dan als een verplichting. Ik hield niet van televisiekijken, nog steeds niet trouwens en ik kan met weinig slaap toe. Ik vind het ook niet erg om vroeg op te staan en houd ervan om rond 6 uur met melken te beginnen. Niet veel later, want dan raak ik achter op schema en dat achtervolgt me de hele dag.’
‘Hij hield me niet tegen, maar verwachtte wel van me dat ik mijn taken op het bedrijf op tijd uitvoerde. Ik heb ook niet lang doorgestudeerd, omdat mijn vader me op de boerderij nodig had. Wel heb ik later met allerlei economische cursussen een inhaalslag gemaakt. Waardevol, omdat de meeste opdrachten waren toegespitst op het eigen bedrijf, zoals het opstellen van een begroting of het doorrekenen van een bedrijfsuitbreiding.
‘Mijn vader was altijd behoudend, maar zelf heb ik vaker de kans gegrepen om een stal bij te bouwen, de veestapel uit te breiden of grond te kopen. Ik dacht veel meer in mogelijkheden dan hij. Als er zich dan later toch een probleem voordeed bij zo’n uitbreiding, dan diende zich meestal toch weer een oplossing aan.’
‘Ik ben binnengekomen bij de voorloper, de WLTO. Ik was de eerste CBTB’er in het bestuur van de afdeling Kennemerland Zuid en werd daar enkele jaren later voorzitter. De verzuiling speelde toen nog steeds sterk. Niet voor mij trouwens, want mij maakte het niet uit of je een protestantse, katholieke of een andere achtergrond had: het algemeen belang van de landbouw staat voorop.
‘Later zijn er nog allerlei fusies geweest met andere afdelingen en elke keer bleef ik aan als voorzitter. Dat komt denk ik ook omdat ik niet voor mijn verantwoordelijkheden wegloop.’
‘Deels vanuit mijn geloof. We leven immers niet voor onszelf. En ook vanuit een grote loyaliteit aan de agrarische belangenbehartiging. Ik wil opkomen voor de leden, maar heb wel altijd de harde grens getrokken bij ondernemers die zich niet wilden verenigen. Talloze keren heb ik hun de keuze voorgelegd: meedoen of zelf je zaken regelen.
‘Natuurlijk zijn er soms ook niet-leden die meeliften op de inspanningen die we op sommige dossiers doen, maar dat neem ik dan voor lief. Soms helpt een succes om een agrarisch ondernemer alsnog binnenboord te krijgen.’
‘Agrariërs worden meer gezien als ondernemers die echt belangrijk zijn voor de samenleving. LTO Noord-afdeling Kennemerland-Zaanstreek is een club die ertoe doet.
‘In het hele werkgebied hebben we minimaal twee keer per jaar overleg met de colleges van burgemeester en wethouders. Dat is goed om begrip voor elkaar te krijgen. Niet dat we het dan altijd met elkaar eens zijn, maar het helpt om uit te leggen welke ontwikkelingen er spelen en wat de effecten kunnen zijn van bepaalde besluiten. De ene keer gaat het om onpraktische verkeersremmers, de andere keer om ruimtelijke herbestemmingen met grote gevolgen.
‘Gemeenten weten ons nu wel te vinden en dat geldt andersom ook. Dat vind ik een goede zaak, want zo kunnen we als belangenbehartigers het verschil maken.’
Marjolein Pepping (33) is de nieuwe voorzitter van LTO Noord-afdeling Kennemerland-Zaanstreek. Ze is docent in het voortgezet speciaal onderwijs. Vader Thomas en broer Jan Pepping runnen een bloembollenkwekerij in Egmond aan den Hoef. Daardoor heeft ze veel affiniteit met de agrarische sector. Pepping is nauw betrokken bij de Manifestgroep, een burgercollectief om de bestuurscultuur in de gemeente Bergen te verbeteren. Bij de actie ‘Geen ballen maar bollen’ kwam ze in contact met LTO Noord om samen te voorkomen dat waardevolle bollengrond verloren zou gaan voor de aanleg van een voetbalcomplex. ‘Er komt in ons werkgebied nog veel meer af op de land- en tuinbouw, waarvoor ik de belangen graag wil behartigen.’
Foto: Bert Hartman