Er zijn veel niet-agrarische bedrijven die graag hun CO2-uitstoot willen verlagen, maar niet weten hoe. Agrarische ondernemers in het (Utrechtse) veenweidegebied kunnen helpen bij het oplossen van dit probleem.
Met ‘Valuta voor Veen’ verhogen we het grondwaterpeil van veenweidepercelen in ruil voor certificaten (geld). We spraken hierover met Peter Smit van Natuur en Milieu Federatie Utrecht.
“Valuta voor Veen is een verzamelnaam voor allerlei projecten, maar eigenlijk is het een methode, waarbij de grondwaterstand in veenweidepercelen wordt verhoogd. Het veen komt daardoor voor een groter gedeelte onder water te staan en oxideert (verbrandt) daardoor minder. De bodem daalt minder en er wordt minder CO2 uitgestoten. Het verminderen van CO2-uitstoot is geld waard!”, zegt Peter. “Deze methode passen we toe in de veenweidegebieden, in Utrecht vinden we die vooral in het westen van de provincie Utrecht. Deelnemers moeten veengrond hebben, al dan niet met een dunne laag klei.”
“Er zijn genoeg bedrijven of overheden te vinden die hun CO2-uitstoot wel willen verlagen, maar niet weten hoe”, vervolgt Peter. “Deze bedrijven en overheden zijn bereid agrarische ondernemers te betalen die de CO2-uitstoot willen verminderen voor hen. Het is een vrijwillige deal tussen twee partijen, waarbij de deal bevestigd wordt in de vorm van ‘Valuta voor Veen certificaten’. Hoe hoger de grondwaterstand, hoe meer geld agrarische ondernemers kunnen verdienen aan carbon certificaten”, zegt Peter.
“Deze vrijwillige afspraken werken alleen als de kopers van het certificaat zeker weten dat dankzij hun geld daadwerkelijk minder CO2 uitgestoten wordt. We kunnen berekenen hoeveel CO2 percelen uitstoten, zowel voor als na het verhogen van het grondwaterpeil. Dit doen we met behulp van de CO2-reductiemethodiek die bekend staat als Valuta voor Veen.”
Over de positieve effecten van Valuta voor Veen zegt Peter: “Dankzij Valuta voor Veen reduceren we CO2 en verminderen we bodemdaling. Op den duur leidt dit tot minder kosten voor bemaling en voorkomen we het verzakken van gebouwen en infrastructuur. Voor de provincie zijn dit goede argumenten om te investeren in waterinfiltratiesystemen die in Utrecht vaak nodig zijn om het peil omhoog te krijgen.”
Peter vervolgt: “Een ander belangrijk positief effect is dat natuurinclusieve landbouw beter mogelijk wordt. Ook gedijen weidevogels en kruidenrijk grasland beter bij een hogere grondwaterstand.”
Over het verdienmodel zegt Peter: “Deelnemers kunnen hun certificaten verkopen via het platform: ‘CO2 Neutraal’, zij hebben van de Koolstofbank het recht gekregen om een bepaalde hoeveelheid certificaten uit te geven. Eén certificaat staat gelijk aan één ton minder CO2-uitstoot per jaar, in 2021 was één certificaat €70,- waard. Prijzen worden bepaald door de wet van vraag en aanbod.
“Veehouderij blijft nog wel degelijk mogelijk bij hogere grondwaterstanden”, vervolgt Peter. “Er zijn voldoende mogelijkheden bij een grondwaterstand van gemiddeld 20 tot 35 cm onder het maaiveld, al zal het aantal koeien per hectare wel minder worden bij een lagere grasopbrengst. Het toepassen van ‘natte teelten’ is ook een optie, denk bijvoorbeeld aan cranberry of lisdodde.”
“De Nationale Koolstofbank is toezichthouder, deze partij stelt de methoden vast die we gebruiken om CO2-reductie in de uitstoot te berekenen en kijkt per project of de methode correct is toegepast.”
In het project: 'Duurzame Landbouw met Natuur' werken we samen met Utrechtse natuur- en landbouworganisaties, waterschappen en de provincie Utrecht aan een sterkere verbinding tussen landbouw en natuur voor een sterker toekomstperspectief. Dat is goed voor ons allemaal.