Klimaat: Groen gas kans voor de agrarische sector

In het klimaatakkoord is de ambitie uitgesproken om in 2030 zo’n 2 bcm groen gas te produceren. Dit is – mits de randvoorwaarden goed worden ingevuld – een kans voor onze sector. De bijmengverplichting wordt naar verwachting 2024 van kracht en moet in 2030 volgens het Coalitieakkoord uitkomen op zo’n 1,6 bcm.

Om de doelstellingen voor de productie van groen gas en de reductie van ammoniak- en broeikasgasemissies te realiseren is een integrale aanpak noodzakelijk. Een van de meest kansrijke methodes is die van de combinatie van een brongericht stalsysteem met frequente dagontmesting  en mestverwerking via vergisting en het strippen van ammoniak. De methaan- en ammoniakemissies uit mest worden dan omgezet in de waardevolle producten groen gas (=methaan) en een ammoniummeststof. Hiermee worden de emissies van ammoniak en broeikasgassen (zowel methaan als lachgas) tijdens opslag en bij het bemesten op het land zeer sterk gereduceerd. Bijkomend wordt ook de geurproductie uit mest sterk verminderd. De stikstof in de aan te wenden producten bij bemesting is een vorm die minder vluchtig is en sneller en beter opneembaar is voor de gewassen. Per saldo is zo ook minder kunstmest nodig.

Hoe werkt monomestvergisting?

Door de mest in een gasdichte omgeving op te slaan, is methaan dat vrij komt op te slaan en dus te gebruiken. In de mestvergister wordt de mest verwarmd naar 40 °C en geroerd. Door met dagverse mest te werken komt zoveel mogelijk methaan in de mestvergister vrij en zo min mogelijk in de mestkelder of mestopslag. 

Bacteriën zetten organisch materiaal in mest (eiwitten, vetten en koolhydraten) om in methaan. Door een samenspel van verschillende soorten bacteriën worden deze stoffen afgebroken in kleinere tussenvormen, die op hun beurt kunnen worden omgezet in onder andere methaan.

Als het gaat om de opbouw van organische stof in de bodem, wordt gekeken naar effectieve organische stof (EOS). Dat is het organische materiaal dat niet binnen 1 jaar verteerd. De EOS verandert niet door vergisting. De bacteriën in de vergister breken de gemakkelijk verteerbare organische stof af. Deze organische stof was anders snel na bemesting op het land door het bodemleven afgebroken. Bij ‘gewone mest’ gaat het om ongeveer 20% van de organische stof. Er zal dus iets minder organische stof in het digestaat zitten, dan in de onvergiste mest.

Monomestvergisting in het bestemmingsplan

Ben jij geïnteresseerd in een monomestvergister? Kijk dan eerst of het past binnen het geldende bestemmingsplan. Op ruimtelijkeplannen.nl kun je op basis van jouw locatie zien welke beperkingen gelden en welke activiteiten mogelijk zijn en welke eisen van toepassing zijn. Het kan zijn dat er in het bestemmingsplan geen mogelijkheden zijn voor het plaatsen van een vergister. Een mogelijkheid is dan om via het Besluit Omgevingsrecht een mestvergister te realiseren.
 
LTO  Noord wil dat bestemmingsplannen het leveren van biogas aan derden beter faciliteren. Om aan de ambitieuze doelstelling van de bijmengplicht gehoor te geven dienen de vergunningstrajecten te worden verkort. Tevens dient er een goede monitoring te zijn van de vermeden emissies zodat deze toerekenbaar worden aan de reductiedoelstellingen van de landbouwsector. Bovendien moeten de negatieve effecten voor de ondernemer in de Wnb worden vermeden en het makkelijker worden om bestaande vloeren aan te passen naar de frequentie van ontmesting. Tevens moet er doeltreffende regelgeving komen om de inzet van digestaat als groene kunstmestvervanger mogelijk te maken, zo kunnen bedrijven kosten voor kunstmest reduceren en kringlopen sluiten.