Alle daken liggen vol sneeuw, behalve van die ene schuur. De busjes die af en aan rijden, u kent ze niet. Het onderbuikgevoel geeft aan dat er iets niet pluis is. Maar wat moet u ermee? Nou, bellen met Gaby de Ruiter, die 1 december 2023 bij LTO Noord is begonnen als vertrouwenspersoon ondermijning.
Een vaag begrip, vindt De Ruiter zelf ook. Op een verjaardag is ondermijning beter uit te leggen als ‘de georganiseerde criminaliteit, de verwevenheid tussen onder- en bovenwereld’. Dat spreekt meer tot de verbeelding.
Sterker nog: nu zal menigeen denken aan hennepplantages, een drugslaboratorium of cocaïnewasserij in de boerenschuur. ‘Maar het hoeft niet alleen om drugs te gaan’, verduidelijkt de LTO Noord-vertrouwenspersoon.
‘Ook diefstallen van bijvoorbeeld dure gps-systemen nemen toe. Verdachte situaties, criminelen die de boel voorverkennen, maar ook acties van dierenextremisten. Allemaal zaken waar leden, niet-leden en ook bewoners van het buitengebied mij over kunnen bellen. Ik ben altijd bereikbaar. Ook ‘s avonds en in het weekend. Of spreek de voicemail in en dan bel ik zeker terug’, zegt De Ruiter.
Als het aan de kersverse vertrouwenspersoon ligt, blijft het niet bij een telefonisch gesprek. ‘Het liefst zit ik met de boer of tuinder aan de keukentafel. Om te luisteren en door te vragen. Wat heeft u dan gezien, wat klopt er volgens u niet. En ik kan ze eventueel helpen met een melding of aangifte doen. Dat kan ook zonder de persoonsgegevens.’
De Ruiter snapt dat het vaak een drempel is om de politie te bellen. ‘Bijvoorbeeld omdat het om de buren gaat, ze er niet echt een vinger op kunnen leggen of omdat ze ervaringen hebben dat de politie niks doet.’
Toch hoopt De Ruiter dat zoveel mogelijk argwanende ondernemers de stap durven te zetten en melding maken van wat ze ondervinden. ‘Alleen dan kan actie worden ondernomen en de criminaliteit in het buitengebied worden teruggedrongen.’
De Ruiter is er niet alleen om telefoontjes af te wachten. Ze is ook te vinden op bijeenkomsten en ledenavonden en wordt zelfs graag uitgenodigd om haar kennis te delen. En die is zeker aanwezig. Opgedaan bij onder meer het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid en het Platform Veilig Ondernemen. ‘Het is fijn om nu in dienst van LTO Noord agrariërs te kunnen helpen.’
Agrarisch ondernemers kunnen van De Ruiter tips krijgen om signalen van ondermijning te herkennen en uit de problemen te blijven. ‘En als iemand in een benarde situatie zit, hoop ik dat ze zich toch melden zodat we samen kunnen bedenken hoe ze er goed uit kunnen komen.’
Voorkomen is nog beter. ‘Als iemand jouw lege schuur wil huren, met contant geld wil betalen en de sloten wil veranderen dan kun je ervan uitgaan dat het niet goed zit. Veel ondernemers sturen zo iemand weg en geven aan daar geen zin in te hebben. Maar in zulke gevallen wordt meestal geen melding gedaan. Terwijl ik het graag hoor als iemand zo’n persoon op zijn terrein heeft gehad.’
En als je dan toch besluit om je opstallen te verhuren? ‘Zorg voor een ondertekend contract, ID-bewijzen, facturen, betalingsbewijzen en ga ook regelmatig een kijkje nemen.’