Wat is Agri-PV?
Bij Agri-PV worden zonnepanelen geplaatst op landbouwgrond, maar zó dat het land gewoon beschikbaar blijft voor landbouw. Denk aan panelen boven fruitbomen, tussen akkers of zelfs boven groenteteelt met kantelbare panelen. De gewassen blijven groeien en de boer blijft telen, terwijl tegelijkertijd stroom wordt opgewekt. Dat noemen we dubbeldoelgebruik: twee functies op dezelfde plek. De zonnepanelen en de gewassen werken samen op het land, zonder dat de één ten koste gaat van de ander.
Geen zonneveld, maar een combinatie
In de praktijk worden aanvragen voor Agri-PV vaak nog behandeld alsof het om een zonneveld gaat. Toch zijn er belangrijke verschillen. Bij een zonneveld is de landbouwfunctie verdwenen. Bij Agri-PV is dat anders: de boer blijft voedsel produceren en maakt tegelijkertijd gebruik van zonnepanelen om ook stroom op te wekken. Het land blijft dus agrarisch, met een extra functie erbij.
Omdat Agri-PV en zonnevelden zo verschillend zijn, is het belangrijk dat ook beleid en vergunningverlening dat verschil erkennen. Agri-PV vraagt om een andere beoordeling, met andere voorwaarden en andere doelen.
Een oplossing voor meerdere opgaven
Agri-PV is meer dan een technische uitvinding. Het is een kans om op een slimme manier om te gaan met maatschappelijke opgaven. Door landbouw en energieopwekking te combineren, biedt Agri-PV voordelen voor meerdere partijen:
Agri-PV sluit bovendien aan bij de transitie naar een duurzamere landbouw. Agrarische ondernemers die al nadenken over nieuwe teeltwijzen of andere verdienmodellen, kunnen via Agri-PV stappen zetten in die richting.
Gezien de investering is het echter lastig om een AgriPV-systeem in alle gevallen rendabel te krijgen. Wij adviseren daarom dat geïnteresseerde ondernemers zich goed laten informeren.
Wat betekent dit voor gemeenten en provincies?
Gemeenten en provincies spelen een belangrijke rol in de uitvoering van de RES-doelen en het verlenen van vergunningen. Om Agri-PV mogelijk te maken, is het belangrijk dat zij het verschil zien tussen Agri-PV en zonnevelden. Dat vraagt om maatwerk: geen automatische afwijzing omdat het op landbouwgrond is, maar een zorgvuldige beoordeling van de opstelling, het landbouwgebruik en de landschappelijke inpassing.
Het helpt als gemeenten en provincies in hun beleid ruimte bieden voor dubbeldoelgebruik. Door een duidelijke definitie van Agri-PV op te nemen in omgevingsplannen of beleidsstukken, wordt het makkelijker om initiatiefnemers te ondersteunen. Ook kunnen er voorwaarden worden gesteld, bijvoorbeeld dat minimaal 85% van de grond beschikbaar blijft voor landbouw, of dat het project bijdraagt aan duurzaamheid en biodiversiteit.
Op dit moment ontwikkelt de provincie Noord-Holland een handreiking voor Agri-PV, waarmee ze gemeenten duidelijkheid willen geven over de verschillende mogelijkheden van Agri-PV.
Samen werken aan slimme ruimte
Agri-PV laat zien dat energieopwekking en landbouw elkaar niet in de weg hoeven te zitten. Sterker nog: ze kunnen elkaar versterken. Maar dat lukt alleen als alle betrokken partijen – van ondernemer tot beleidsmaker – dit onderscheid herkennen en erkennen. De vergunningverlening is hierin een sleutel. Wie Agri-PV behandelt als een zonneveld, mist de kansen die het biedt.
Terugblik: Bustour Agri-PV 3 oktober
Op vrijdag 3 oktober was het dan zo ver, de Agri-PV bustour, georganiseerd door de Natuur en Milieu Federatie Noord Holland (MNH) en LTO Noord in opdracht van de provincie Noord-Holland. Met als doel: met ambtenaren en volksvertegenwoordigers in gesprek te gaan over de laatste ontwikkelingen in Noord-Holland op gebied van Agri-PV. Ook leidde de bus ons naar de eerste Agri-PV proefopstelling voor biologische akkerbouw, gevestigd in de buurt van Almere.
Om stipt 10 uur vertrok de bus vanuit Haarlem, gevuld met enthousiaste deelnemers. Tijdens de rit startte het programma met een introductie van MNH. Zij benadrukten het belang van multifunctioneel gebruik van ruimte, waar Agri-PV aan bijdraagt. LTO Noord beaamde dit ook, en benadrukte de belangen van de boer in het toepassen van Agri-PV in hun bedrijf. De provincie liet een aantal mogelijke toepassingen van Agri-PV zien binnen verschillende sectoren; akkerbouw, fruitteelt, melkveehouders en kassen.
De eerste locatie was bij een prachtige kas, omringd door windmolens. Daar ging het programma verder met een boeiende en interactieve presentatie van Wilma Eerenstein, één van de onderzoekers in dit project. Zij vertelde over de meest recente ontwikkelingen van Agri-PV in Nederland en Noord-Holland. Haar verhaal leidde tot vragen, wat leidde tot interessante inzichten en discussies. Eerenstein liet zien hoe landbouw en zonne-energie elkaar kunnen versterken. Na de presentatie was er een heerlijke lunch, waarna de bus koers zette naar Symbizon.
Symbizon is een proefopstelling van onder andere Vattenfall en onderzoekinstelling Areas. Hier wordt stroken teelt tussen zonvolgende system toegepast. In groepjes werden de deelnemers rondgeleid. Er werd openhartig verteld over de ervaringen die de agrariërs en onderzoekers daar hebben op gedaan. De eerste oogst is inmiddels binnen, en binnenkort volgen de resultaten om te zien hoe de gewassen zich verhouden tot het naastgelegen veld zonder panelen.
Na het leuke bezoek aan Symbizon was het tijd om weer in de bus richting Haarlem te gaan. We kijken terug op een geslaagde en leerzame dag. We hopen dat de inzichten die de deelnemers hebben gekregen, toegepast kunnen worden in hun dagelijks werk, om zo de ontwikkelingen van Agri-PV te vorderen.
