Gaby de Ruiter is sinds anderhalf jaar de vertrouwenspersoon voor LTO Noord. In die periode heeft ze het aantal meldingen van ondermijning in het buitengebied flink zien stijgen: ‘In het eerste kwartaal van dit jaar heb ik bijna net zoveel meldingen gehad als heel 2024. Die meldingen komen binnen via de telefoon, mail of WhatsApp en kunnen heel divers zijn.’
Soms vinden mensen het fijn om hun verhaal te doen over iets dat ze gezien of gehoord hebben, merkt De Ruiter. ‘Dan kan een gesprek van tien minuten al volstaan om hen gerust te stellen. Als er sprake is van een zaak die meer tijd vergt, ga ik naar de melder toe en hoor het verhaal aan. Daarna kan ik hem of haar in contact brengen met de wijkagent of adviseren om melding te doen bij Meld Misdaad Anoniem. Soms is er meer informatie nodig en ga ik daarmee aan de slag. Alles in goed overleg natuurlijk.’
Verdachte situaties
Uit de ledenraadpleging komt naar voren dat 16 procent van de ondervraagden het afgelopen jaar te maken heeft gehad met diefstal of inbraak. Daarnaast heeft 36 procent vermoedens van verdachte situaties rondom drugscriminaliteit en is 8 procent benaderd met een dubieus voorstel voor het huren van een stal, schuur of loods. Soms moeten mensen een drempel over om daar melding van te maken, weet De Ruiter.
‘Stel, je ruikt in je omgeving een hennepgeur en je vermoedt dat die van een boerenerf komt. Dan kan het lastig zijn om dat te melden. Je wilt er niet op worden aangekeken bijvoorbeeld. Dan is het goed om te weten dat Meld Misdaad Anoniem ook echt anoniem is. Zo’n melding kan door iedereen gedaan zijn, ook door een willekeurige wandelaar die iets geroken heeft. Het is belangrijk dat zo’n melding er wél komt. Criminaliteit kan alleen worden aangepakt als we het samen doen. Boeren spelen daar een grote rol in. Zij zijn de oren en ogen in het buitengebied.’
De vorm van ondermijning die het meest voorkomt, is drugsgerelateerd. Wat dat betreft blijkt leegstand op het platteland als een magneet te werken. Niet voor niets maakt 36 procent van de enquêterespondenten zich zorgen over leegstand in hun omgeving, terwijl 10 procent te maken heeft gehad met drugsdumping.
De Ruiter: ‘Je wilt niet weten hoe snel je soms wordt benaderd als je een lege stal of schuur op Marktplaats zet. Als je dan te horen krijgt dat het is ‘om wat plantjes te verbouwen’, of als ze je bedragen tot wel 30.000 euro per maand bieden, moeten natuurlijk alle alarmbellen afgaan.’
Gelukkig neemt het bewustzijn toe, constateert De Ruiter. Het afgelopen anderhalf jaar heeft ze 75 voorlichtingsbijeenkomsten gehouden. Van alle LTO Noord-leden weet inmiddels de helft dat er een vertrouwenspersoon is. ‘Heel mooi’, aldus De Ruiter. ‘En tegelijkertijd ligt er dus ook nog een hele mooie uitdaging.’
Tekst: Frank de Olde, Nieuwe Oogst