Wat is Agrarisch Natuurbeheer?
Agrarisch natuurbeheer betekent dat agrarische ondernemers bijdragen aan meer natuur op hun landbouwgrond. Ze doen dit vrijwillig. Denk bijvoorbeeld aan het laten staan van bloemenranden langs akkers, het beschermen van nesten van weidevogels, of het natter maken van stukken land voor amfibieën. Deze maatregelen helpen bij het beschermen van planten en dieren, en maken het landschap mooier en sterker. Ook draagt het bij aan een betere bodem, schoner water en een gezond klimaat.
Er zijn twee manieren om hiermee aan de slag te gaan:
Kleinschalig en op basis van intrinsieke motivatie. Er zijn bijvoorbeeld leden die een perceel later maaien, omdat kuikens van weidevogels nog niet uitgevlogen zijn. Of ze planten een heg en vragen daar geen vergoeding voor;
Als aanvulling op het eigen verdienmodel. Hierbij wordt in ruil voor een vergoeding productie verminderd ten behoeve van natuur-, milieu- en natuurdoelen.
In Nederland werken agrarische ondernemers samen in zogeheten agrarische collectieven. Zo’n collectief overlegt met de provincie over welke natuurdoelen belangrijk zijn in een gebied. Samen maken ze een plan. De provincie zorgt voor de uitvoering, terwijl de Rijksoverheid en de Europese Unie (EU) het programma ondersteunen en betalen. Er vindt ook overleg plaats met natuurorganisaties, zodat hun maatregelen goed aansluiten bij de natuurdoelen in een gebied. Agrarisch natuurbeheer is een mooi voorbeeld van een gezamenlijke aanpak, waarbij landbouw en natuur elkaar versterken.
Hoe past agrarisch natuurbeheer binnen de LTO-visie?
Agrarisch natuurbeheer past goed binnen de ambities van LTO. In de Melkveehouderij Ambitie 2030 is er veel aandacht voor duurzaamheid en maatschappelijk gewaardeerde productie. Ook in de Visie op Biodiversiteit staat dat onze leden een belangrijke rol hebben in het versterken van natuur op hun land.
In onze Toekomstvisie 2030 en de vijf transitiepaden van LTO wordt agrarisch natuurbeheer gezien als een manier waarop landbouw en natuur samen kunnen groeien. Leden leveren zo niet alleen voedsel, maar ook een bijdrage aan een mooi en gezond landschap.
LTO Noord vindt agrarisch natuurbeheer belangrijk, zolang het op een manier gebeurt die past bij de agrarische praktijk. Leden moeten de ruimte hebben om vrijwillig mee te doen. Ook moeten de vergoedingen eerlijk zijn en moet de administratie eenvoudig blijven.
Wat zijn de kansen voor leden?
Agrarisch natuurbeheer kan voor sommige leden nieuwe mogelijkheden bieden, dit is afhankelijk van de bedrijfsspecifieke situatie. Door slim samen te werken en goed te plannen, kunnen leden ook met een minder productieve werkwijze via het ANLb inkomsten krijgen én bijdragen aan natuur, klimaat en waterkwaliteit.
Toch is het voor veel agrarische ondernemers nog een lastige stap. Ze vinden de regels vaak ingewikkeld en zijn bang voor extra papierwerk. Ook is er soms onzekerheid over of de vergoeding wel genoeg is om de kosten te dekken. Sommige maatregelen kunnen invloed hebben op de opbrengst van het land, en dat maakt agrarische ondernemers voorzichtig. Daarnaast verandert het beleid regelmatig, wat zorgt voor extra onzekerheid.
Wat is er nodig om deelname makkelijker te maken?
Het zou helpen als de regeling eenvoudiger wordt gemaakt, met minder papierwerk en duidelijke, langjarige afspraken. Ook is het belangrijk dat de vergoedingen eerlijk zijn en dat agrarische ondernemers weten waar ze de komende jaren aan toe zijn. Er moet ruimte blijven om verschillende keuzes te maken, passend bij elk bedrijf. En het helpt als agrarische ondernemers goed worden ondersteund, door het collectief, de overheid én natuurorganisaties. Zo kunnen ze samen zorgen voor een landschap waar landbouw en natuur elkaar versterken.
