Onderwerp

Natuurinclusieve landbouw

Natuurinclusieve landbouw is een manier van werken waarbij agrarische ondernemers de natuur op en rond hun bedrijf versterken. Denk aan kruidenrijk grasland, akkerranden met bloemen of natuurlijke plaagbestrijding. Het is goed voor de bodem, het landschap en de biodiversiteit. LTO Noord ziet natuurinclusieve landbouw als een belangrijke stap richting een toekomstbestendige sector, met als voorwaarde er ruimte is voor maatwerk en een gezond verdienmodel.

Akkerrand naast gewas

Wat is natuurinclusieve landbouw?

Natuurinclusieve landbouw is een manier van werken waarbij nadrukkelijk gebruik maakt van natuurlijke processen op en rond het bedrijf. Dat betekent bijvoorbeeld zorgen voor een gezonde bodem, bloemen en kruiden in het grasland, bomen of struiken op het erf, of akkerranden die nuttige insecten aantrekken.

Praktische maatregelen verschillen per sector:

  • Melkveehouderij: kruidenrijk grasland, voederhagen voor vee, bomenrijen gecombineerd met vee.

  • Akkerbouw: inzet van natuurlijke vijanden van plagen, druppelirrigatie, niet-kerende grondbewerking

  • Bollenteelt en fruitteelt: inzet van natuurlijke vijanden van plagen, nestkasten, waterbuffers, en gevarieerde teelt.

Hoe past het in de LTO-visie?
LTO Noord ziet natuurinclusieve landbouw als een belangrijke bouwsteen voor een toekomstbestendige landbouw. In al onze visies – van de Melkveehouderij Ambitie 2030 tot de Visie Biodiversiteit – komt terug dat onze leden onderdeel zijn van de oplossing. Natuurinclusief ondernemen maakt bedrijven sterker, duurzamer en beter gewaardeerd door de samenleving. Het helpt om minder afhankelijk te zijn van kunstmest en chemie, en draagt bij aan het klimaat, biodiversiteit en een mooi landschap.

Hoe kijken onze leden ernaar?
Uit onderzoek blijkt dat een ruime meerderheid van de LTO-leden positief is over natuurinclusieve landbouw. In 2020 voerde bijna 60% van onze leden al minimaal één of meer natuurinclusieve maatregelen uit op hun bedrijf. Ze zien kansen, mits de maatregelen passen bij hun bedrijf, er duidelijkheid is over regelgeving en er een goed verdienmodel tegenover staat. Er is behoefte aan praktijkkennis en meer ruimte voor maatwerk, zowel voor agrarische ondernemers als voor de organisaties waar zij mee in gesprek zijn.

Voordelen voor agrarische ondernemers én maatschappij
Voor leden kan natuurinclusieve landbouw zorgen voor:

  • Lagere kosten (minder input)

  • Betere bodem en waterbeheer

  • Meer robuuste bedrijfsvoering

  • Nieuwe inkomsten via beloningen of premium producten

Voor de maatschappij levert het:

  • Meer biodiversiteit

  • Minder uitstoot

  • Een aantrekkelijk landschap

  • Sterkere verbinding tussen boer en burger

Welke belemmeringen zijn er?
Onze leden lopen tegen verschillende drempels aan:

  • Onduidelijke of tegenstrijdige regelgeving (bijvoorbeeld over bomen op landbouwgrond)

  • Strenge mest- en GLB-regels

  • Hoge grondkosten, opstartkosten en lange terugverdientijd

  • Onzekerheid over afzet en markt

  • Andere kijk op de agrarische praktijk door gebiedspartners

Akkerranden: natuurlijke plaagbeheersing en onkruidbeheer

Samenwerken met LTO Noord

Bij LTO Noord geloven we dat samenwerking de sleutel is tot een sterke, toekomstbestendige land- en tuinbouw. Samen met onze leden, partners en overheden zetten wij ons in om kansen te benutten en uitdagingen aan te pakken.

Gerben van Lenthe

Bart Jansen

Edwin Blankenvoort

Rixt Bouma

Waarom werken onze leden niet altijd mee aan groene maatregelen die beleidsmatig aantrekkelijk lijken?

Omdat deze maatregelen vaak niet goed aansluiten op de dagelijkse praktijk van het boerenbedrijf. Denk aan eisen die lastig uitvoerbaar zijn met machines, of maatregelen die productieverlies opleveren zonder financiële compensatie. Boeren willen wél meewerken, maar het moet technisch, economisch en juridisch kloppen.

Wat kunnen overheden doen om de kans op medewerking van onze leden te vergroten?

Zorg voor praktische toepasbaarheid en ruimte voor maatwerk. Stem maatregelen af op het seizoen, het type bedrijf, en wat er al gebeurt. Betrek boeren vroegtijdig bij planvorming en wees bereid tot aanpassing. Er gebeurt al veel op het erf — bouw daarop voort in plaats van opnieuw te beginnen.

Hoe weet ik welke maatregelen haalbaar zijn voor agrarische ondernemers in mijn gebied?

Vraag het aan de ondernemers zelf, of werk samen met organisaties zoals LTO Noord. Zij kennen de lokale praktijk, weten wat werkt (en wat niet), en kunnen helpen bij het ontwerp van uitvoerbare en gedragen maatregelen. Ook bestaande data of gebiedsanalyses bieden vaak al nuttige inzichten.

Wat is het risico als we beleid blijven maken zonder aansluiting op het boerenerf?

Je verliest draagvlak én effectiviteit. Ondernemers haken af, maatregelen stranden of worden minimaal uitgevoerd. Dat is zonde, want veel leden willen juist bijdragen aan maatschappelijke doelen. Sluit je aan bij de praktijk, dan komt samenwerking én resultaat vanzelf dichterbij.

Partners

Actueel of mijlpaal

Toon mijlpalen Toon actueel

LTO Dichtbij app

Blijf up-to-date met het laatste nieuws voor jouw agrarische bedrijf via de LTO Dichtbij app.

Word lid

Word lid van LTO Noord en versterk je positie in de agrarische sector. Meld je nu aan!