Agroforestry is een manier van boeren waarbij bomen en struiken bewust worden gecombineerd met vee of gewassen. Denk aan bomen tussen akkers of schaduwplekken voor kippen. Het zorgt voor meer biodiversiteit, beter waterbeheer en extra inkomsten voor agrarische ondernemers. LTO Noord ziet agroforestry als een volwaardig onderdeel van de landbouw en helpt boeren om hiermee aan de slag te gaan.
Agroforestry is een manier van boeren waarbij bomen en struiken bewust gecombineerd worden met vee, akkerbouw, tuinbouw of fruitteelt. Het doel is om economische én ecologische voordelen te behalen. Denk aan voederhagen voor koeien, bomenrijen tussen akkers (alley cropping), of kippenweides met schaduw van bomen.
Voorbeelden van toepassingen:
Melkveehouderij: voederhagen, productieve bomen naast vee en/of jongvee.
Akkerbouw: verbetering van het microklimaat, extra teelt op het perceel.
Pluimvee: bomen in de uitloop voor welzijn en verkoeling.
Notenteelt in combinatie met gras of gewassen: extra inkomstenbron en bodemverbetering.
LTO Noord ziet agroforestry als een volwaardig onderdeel van de landbouw. Het helpt om het landbouwsysteem weerbaarder te maken tegen klimaatverandering, het gebruik van kunstmest en chemie te verlagen, én het landschap aantrekkelijker te maken. Agroforestry draagt bij aan maatschappelijke opgaven zoals het klimaatakkoord, biodiversiteitsherstel en de bossenstrategie.
LTO Noord zet zich in om agroforestry praktisch toepasbaar te maken, onder andere via projecten en door samen te werken met overheden en ketenpartners.
Veel agrarische ondernemers zijn nieuwsgierig naar agroforestry, maar de praktijkervaring is nog beperkt. Er is behoefte aan kennis, voorbeelden uit de praktijk en duidelijkheid over wet- en regelgeving. Agrarische ondernemers willen graag investeren als het past binnen hun bedrijfsvoering en verdienmodel.
Voor leden kan agroforestry zorgen voor:
Extra inkomsten (bijv. notenteelt)
Lagere kosten op lange termijn
Bodemverbetering en waterbeheer
Meer biodiversiteit en schaduw voor vee
Voor de maatschappij biedt het:
Een mooier landschap
Minder uitstoot
Sterkere natuur
Betere band tussen boer en burger
Er zijn ook belemmeringen, zoals:
Hoge opstartkosten en lange terugverdientijd
Onzekerheid over wetgeving (wanneer is iets nog landbouw en geen ‘natuur’?)
Technische beperkingen (zoals minder ruimte voor machines)
Weinig kennis bij afnemers en overheden
Bij LTO Noord geloven we dat samenwerking de sleutel is tot een sterke, toekomstbestendige land- en tuinbouw. Samen met onze leden, partners en overheden zetten wij ons in om kansen te benutten en uitdagingen aan te pakken.
|
Bij agrarisch natuurbeheer zorgen agrarische ondernemers vrijwillig voor meer... |
|
Agroforestry is een manier van boeren waarbij bomen en struiken bewust worden... |
|
LTO Noord helpt haar leden om de uitstoot van methaan en ammoniak op een... |
Er zijn verschillende vormen, zoals:
Voedselbossen
Boom-rijenteelt - productieve bomen gecombineerd met akkerbouw/vollegronds groenteteelt
Silvopastoraal - productieve bomen gecombineerd met grasland en vee
Heggen- en windsingelsystemen
Ja, mits goed ontworpen. In de melkveehouderij kan het naast een extra verdienmodel ook schaduw, beschutting en aanvullend voer bieden. In de akkerbouw helpt het tegen windschade en verbetert het de bodem. Advies op maat is wel belangrijk vanwege de variatie tussen bedrijven.
In de eerste jaren is er veel onderhoud nodig: water geven, onkruid wieden, boombescherming. Daarna neemt het werk af, maar snoei en beheer blijven essentieel. Een goede planning voorkomt problemen zoals overgroei of concurrentie met gewassen. Laat je hierover goed informeren!
Ja, maar het systeem moet daarop ontworpen zijn. Bij boomrijenteelt blijft ruimte tussen de rijen voor mechanisatie. Keuze van boomsoort, plantafstand en oriëntatie op het veld spelen hierin een grote rol.
Ja, agroforestry is juist heel geschikt voor deze systemen. Bomen en struiken in kippenuitlopen zorgen voor beschutting, waardoor dieren zich veiliger voelen en natuurlijk gedrag vertonen. Bij opfok van jongvee bieden bomen schaduw en bescherming tegen wind, wat bijdraagt aan dierenwelzijn en gezondheid. Sommige boomsoorten kunnen ook aanvullend voer leveren.
Er zijn verschillende organisaties waar je informatie of hulp kunt krijgen:
Agroforestry Netwerk Nederland – kennis, inspiratie en praktijkvoorbeelden
Notenvereniging – specialist in notenteelt binnen agroforestry
LTO-leden kunnen terecht bij het Leden Contact Centrum voor vragen en advies
Daarnaast zijn er ook regionale projecten, demo-bedrijven en adviesbureaus actief op dit gebied.
Subsidies zijn beschikbaar via het GLB (zoals ecoregelingen), provinciale landschaps- of klimaatmaatregelen, en soms via LEADER of POP3/POP3+. Innovatie- en pilotprojecten bieden ook kansen. Veel boeren geven echter aan dat de regelingen versnipperd of beperkt toegankelijk zijn.
Belangrijke knelpunten zijn:
Perceelsregistratie: agroforestry wordt vaak niet erkend als landbouwgrond.
Mestwetgeving: gebruik van dierlijke mest op percelen met bomen is soms beperkt.
Bomenkapvergunningen: lastig bij aanpassing of herinrichting.
Duidelijke definities en aangepaste regels zijn nodig om agroforestry te stimuleren.
Agroforestry draagt bij aan klimaatdoelen (CO₂-opslag), waterbeheer, biodiversiteit, bodemkwaliteit en landschapskwaliteit. Het is een krachtige combinatie van landbouw en natuur, met positieve impact op lange termijn.
Door heldere ruimtelijke kaders te bieden, toegang tot financiering te verbeteren en experimenteerruimte te creëren. Lokale overheden kunnen ook een rol spelen in kennisdeling, vergunningverlening versoepelen en agroforestry opnemen in klimaat- en landschapsvisies.
Vanwege onzekerheid over regelgeving, terugverdientijd, en gebrek aan kennis of voorbeeldbedrijven. Beleidsmaatregelen die langetermijnzekerheid bieden (zoals stabiele subsidievoorwaarden of rechtszekerheid van gebruiksrechten) kunnen drempels verlagen.
Hier vindt u een overzicht van factsheets van LTO Noord, met handige downloads voor belangrijke informatie.
|
10 maart 2025 |
|
4 maart 2025 |
|
11 februari 2025 |
Blijf up-to-date met het laatste nieuws voor jouw agrarische bedrijf via de LTO Dichtbij app.
Word lid van LTO Noord en versterk je positie in de agrarische sector. Meld je nu aan!
