Van voer tot bouwmateriaal: samen op zoek naar nieuwe toepassingen en afzet
In het project Circular Challenge 2025 zoeken we naar nieuwe, circulaire toepassingen van landbouwgewassen. Agrarische ondernemers en jonge professionals uit andere sectoren slaan hiervoor de handen ineen. Het doel: ontdekken of gewassen die nu bijvoorbeeld als groenbemester, veevoer of bron voor energieopwek worden toegepast, ook kunnen dienen als grondstof voor andere (wellicht nog onbekende) toepassingen. Dit zorgt voor nieuwe afzetmogelijkheden bij de deelnemers.
Een inspirerende start bij BlueCity
Op maandag 20 oktober vond de kick-off van de Circular Challenge plaats bij BlueCity in Rotterdam. Tijdens deze startbijeenkomst kwamen zo’n 20 young professionals en 6 agrarische ondernemers samen.
De ondernemers brachten hun gewassen en ideeën in, de young professionals brengen kennis mee uit andere vakgebieden zoals techniek, kunst, wetenschap en bedrijfsleven. Samen werken ze de komende 8 weken aan een concreet idee voor een nieuwe toepassing van een gewas.
Aan het eind van het traject ligt er een proof of concept: een eerste, werkende proef die laat zien dat het idee mogelijk is en verder ontwikkeld kan worden. Hierbij wordt ook gekeken naar de afzetmogelijkheden.
Ideeën en gewassen
Er werden zes gewassen en één meststroomidee ingebracht in de challenge. Samen vormen ze een mooi en divers aanbod.
Esparcette Een eiwitgewas die stikstof uit de lucht haalt en de bodem verbetert. De ondernemer teelt het nu nog voor veevoer en als groenbemester. De ondernemer die dit gewas inbracht wil onderzoeken welke nieuwe toepassingen er zijn, naast gebruik als voer of groenbemester.
Miscanthus (Olifantsgras) Een hoog, meerjarig gras met veel biomassa. Het wordt nu gebruikt als vulstof in asfalt, als grondstof voor papier of als isolatiemateriaal.
Riet Riet groeit goed op natte grond en wordt al toegepast in plaatmateriaal en isolatie. De teelt kent uitdagingen, zoals beperkte vraag en lastig opschalen.
Zonnekroon (Silphie) Een sterke plant die goed tegen droogte en nattigheid kan. Dit gewas wordt vooral geteeld voor de productie van biogas, maar kan ook toegepast worden als veevoer of bouwmateriaal.
Vlas Een oud gewas dat weer populair wordt. Vlas levert grondstoffen voor linnen, isolatie en biobased bouwproducten.
Sorghum Sorghum lijkt op maïs en wordt gebruikt als veevoer, maar kan ook dienen als energie- of vezelgewas.
Meststromen De ondernemer bracht zelfs twee innovatieve ideeën in:
Een biologisch afbreekbare buis, gemaakt van meststoffen, die nutriënten geleidelijk aan planten afgeeft.
Een voedingsblok dat gewassen continu voorziet van voedingsstoffen, zie het als een vorm van precisielandbouw.
De motivatie van de deelnemers om zich aan te melden was in alle gevallen tweezijdig:
1. Ontdekken voor welke andere toepassingen het gewas ingezet kan worden, met als doel de vraag te verhogen;
2. Ondersteuning zoeken bij de afzet van het gewas.
Fotograaf: Frank Hanswijk
Samenwerken aan circulaire kansen
De deelnemers werken elk samen met een team van jonge professionals. Deze teams zijn zorgvuldig samengesteld door BlueCity, zodat verschillende perspectieven en disciplines samenkomen. Samen onderzoeken ze hoe de ingediende gewassen kunnen bijdragen aan een circulaire economie. Zo ontstaan nieuwe kansen voor zowel de landbouw als andere sectoren, zoals de bouw of materiaalindustrie.
De komende weken werken de teams aan hun ideeën. Eind december presenteren zij hun resultaten: een eerste prototype en een plan om het idee verder te brengen.
Mede mogelijk gemaakt door het Innovatiefonds
Wilfried Siemes, LTO Noord Innovatiefonds: “Dit is een kans voor onze leden om samen te werken met jonge professionals uit andere sectoren, die met een frisse blik naar andere mogelijkheden van onze gewassen te kijken. Dat kan leiden tot nieuwe toepassingen en extra afzetmogelijkheden, wat mogelijk gunstig is voor het verdienmodel.”
