Mooie geelgekleurde akkers in april en mei, de kans is groot dat je akkers vol met koolzaad ziet. Koolzaad is goed voor de biodiversiteit, goed voor de bodem en draagt bij aan een positief imago van onze sector. We spraken hierover met Erik Schieven, voorzitter van Colzaco.
“In de teelt van koolzaad maken we onderscheid tussen winter- en zomerkoolzaad. In Nederland kiezen de meeste telers voor het verbouwen van winterkoolzaad vanwege de hogere opbrengsten”, aldus Erik. “Winterkoolzaad wordt eind augustus/begin september gezaaid en in juli geoogst.”
“Doorgaans volgt het de prijs van onder andere tarwe en maïs, het opbrengstpotentieel is 5 ton per hectare. Koolzaad is vooral geschikt voor akkerbouw met bouwplannen waarbij hoogrenderende gewassen niet noodzakelijk zijn.”
“Koolzaad moet passen bij de bedrijfssituatie en ondernemer, laat je daarom vooraf goed informeren”, zegt Erik. “Als koolzaad in het nieuwe GLB wordt toegekend als rustgewas ontstaan er mogelijkheden voor meer ondernemers, maar dat is nog even afwachten.”
“Koolzaad trekt veel insecten aan en is een schuilgewas voor veel zoogdieren (bijv. reeën en hazen), waardoor het de biodiversiteit bevorderd.”, zegt Erik. “De teelt van koolzaad draagt bij aan het verbeteren van de structuur van de bodem. Door de diepe beworteling (koolzaad heeft een penwortel) wordt er voldoende water en lucht in de bodem opgeslagen waardoor het bodemleven actief blijft. Omdat koolzaad eind augustus/begin september wordt gezaaid, neemt het gewas de aanwezige stikstof in de bodem op en spoelt er minder stikstof uit naar het grondwater. Daarbij bedekt het de bodem in de winter, waardoor je erosie vermindert.”
Erik vervolgt: “Naast de bodemverbetering zorgt koolzaad er tevens voor dat het rendement van het volggewas wordt verbetert. Zo zien we dat de opbrengst van tarwe hoger is, wanneer het gezaaid wordt na koolzaad. Daarnaast worden de bloeiende akkers erg gewaardeerd door burgers, wat ten goede komt aan het imago van onze sector.”
“Colzaco is een coöperatie. Enerzijds houden we ons bezig met de teelt van koolzaad en anderzijds zijn we actief bezig met de afzet in de vorm van koolzaadolie. Met ons eindproduct (Brassica Koolzaadolie) staan we zelfs in enkele supermarkten en het is te koop bij de belangrijkste groothandels voor food”, zegt Erik trots. “Naast koolzaadolie levert de teelt van koolzaad ook waardevolle restproducten zoals stro als bodembedekker voor stallen en koek als grondstof voor de veevoerindustrie.”
Erik vervolgt: “De coöperatie heeft als missie om een zo goed mogelijk rendement uit de koolzaadteelt te halen door de regionale teelt, verwerking en afzet te coördineren. De omzet die we genereren uit de verkoop van koolzaadolie laten we gedeeltelijk terugvloeien naar onze telers. Uiteraard geldt wel dat telers meerdere jaren aan ons verbonden zijn.”
Erik zegt: “In 2006 hebben we samen met LTO Noord het project ‘Rendement uit koolzaad’ opgezet. We wilden een duurzame economische grondslag leggen onder de koolzaadteelt in Oost Nederland, door een nadere invulling te geven aan een keten- en marktaanpak door koolzaadtelers. Het betrof een marktonderzoek voor de gezamenlijke verwerking van koolzaad, de verhandeling van koolzaadolie, koolzaadkoek en –stro. Drie afzonderlijke werkgroepen, olie voor energie, olie voor voedsel en koek, bepaalden afzonderlijk de markt voor de verschillende koolzaadproducten.”
Dit artikel is geschreven in het kader van het programma Biodiversiteit van LTO Noord. LTO Noord hecht veel waarde aan toekomstbestendige bedrijfsvoering, waarbij ondernemerschap en verdienvermogen centraal staan. De implementatie van biodiversiteit in de bedrijfsvoering is één van de vele manieren om bedrijfsvoering toekomstbestendig te maken. Middels dit artikel willen wij informeren over (financiële) mogelijkheden van koolzaad.